ظروف ملامین از رزین ملامین-فرمالدئید (Melamine-Formaldehyde Resin) ساخته میشوند. فرآیند تولید صنعتی، دقیق و در چند مرحله است. در ادامه گامبهگام توضیح میدهم:
۱. تهیه مواد اولیه
| ماده | نقش |
|---|---|
| ملانین (Melamine) | پایه اصلی رزین (سفید، پودری) |
| فرمالدئید (Formaldehyde) | عامل اتصالدهنده (مایع یا گاز) |
| پرکنندهها (Fillers) | سلولز، چوب پودرشده یا فیبر شیشهای (برای استحکام) |
| رنگدانهها (Pigments) | برای رنگ و طرح |
| کاتالیزورها | برای تسریع واکنش شیمیایی |
نکته ایمنی: فرمالدئید سمی است؛ بنابراین تولید در کارخانههای مجهز و با تهویه انجام میشود.
۲. ساخت رزین ملامین-فرمالدئید
- ملانین + فرمالدئید → در راکتور تحت حرارت (۸۰-۱۰۰°C) و فشار واکنش میدهند.
- نتیجه: رزین مایع یا پودر سفید (شبیه آرد).
۳. مخلوط کردن با پرکنندهها (Compound)
- رزین + پودر سلولز (۵۰-۷۰%) + رنگ + کاتالیزور → مخلوط یکدست.
- این مخلوط به صورت پودر یا گرانول درمیآید (مثل خمیر سفت).
۴. قالبگیری (Molding)
دو روش اصلی:
| روش | توضیح |
|---|---|
| فشاری (Compression Molding) | رایجترین روش |
| ۱. پودر داخل قالب فلزی ریخته میشود. | |
| ۲. قالب بسته → حرارت ۱۵۰-۱۸۰°C + فشار ۱۰۰-۲۰۰ بار. | |
| ۳. رزین ذوب → سفت → شکل ظرف میگیرد (۳۰-۶۰ ثانیه). | |
| تزریقی (Injection Molding) | برای ظروف نازکتر |
| گرانول ذوب → با فشار به قالب تزریق میشود. |
قالبها معمولاً از فولاد ضدزنگ و با طرحهای حکاکیشده هستند.
۵. چاپ طرح (Decoration)
- قبل از قالبگیری: پودر رنگی یا کاغذ چاپی داخل قالب قرار میگیرد → طرح به سطح میچسبد.
- بعد از قالبگیری: با انتقال حرارتی (Heat Transfer) یا اسپری رنگ.
- لایه نهایی: لعاب شفاف ملامینی برای براقی و مقاومت.
۶. پرداخت نهایی (Finishing)
- برش لبهها (با لیزر یا تیغه)
- صیقل دادن (برای حذف زوائد)
- کنترل کیفیت: بررسی ترک، حباب، رنگ و ضخامت
۷. بستهبندی و تست ایمنی
- تست آزادسازی فرمالدئید و ملانین (کمتر از حد مجاز FDA: ۳۰ ppm)
- برچسبگذاری: Food Safe, BPA Free, Microwave Unsafe
خلاصه فرآیند (به صورت شماتیک)
ملانین + فرمالدئید → رزین
↓
رزین + سلولز + رنگ → پودر/گرانول
↓
قالبگیری فشاری (حرارت + فشار)
↓
چاپ طرح + لعاب
↓
پرداخت + کنترل کیفیت
↓
ظرف ملامین آماده!
نکات جالب
- یک ظرف ملامین در کمتر از ۱ دقیقه در قالب شکل میگیرد!
- ضایعات تولید قابل بازیافت هستند (پودر میشوند و دوباره استفاده میشوند).
- برندهای ایرانی مثل ملامین یزد و گل آوید از همین روش استفاده میکنند.
تفاوت تولید صنعتی و تقلبی
| صنعتی (با کیفیت) | تقلبی (خطرناک) |
|---|---|
| رزین خالص + سلولز | اوره-فرمالدئید (ارزان) |
| فرمالدئید کنترلشده | فرمالدئید زیاد → سمی |
| تست ایمنی | بدون تست |
| بوی ملایم | بوی تند شیمیایی |
هشدار: ظروف تقلبی ممکن است سرطانزا باشند. فقط از برند معتبر بخرید.